آلرژی چیست؟ انواع آلرژی؟

انواع حساسیت یا همان انواع آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن فرد به یک ماده خارجی نظیر نیش برخی از حشرات، گرده گل و گیاه، میوه و سبزسجات و بسیاری از موارد دیگر که در بدن بیشتر افراد باعث واکنشی نمی‌شود، واکنش نشان می‌دهد. می‌توان آلرژی را واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن فرد نسبت به ماده‌های خارجی دانست.

زمانی که فردی آلرژی به چیزی دارد به این معنی است که دارای  سیستم ایمنی بسیار هوشیاری است. به عبارت ساده‌تر زمانی که شخصی درگیر حساسیت است سیستم ایمنی بدن فرد آنتی بادی‎‌هایی می‌سازد که ماده‌های حساسیت زا را در صورتی که مضر نیز نباشند به عنوان یک ماده مضر خارجی شناسایی می‌کند.

سیستم ایمنی بدن نیز متناسب با نوع حساسیت واکنش متفاوتی التهاب‌های پوستی، درگیری سینوس‌ها، مشکل در راه‌های تنفسی و ایجاد مشکل در عملکرد دستگاه گوارش می‌شود.

ضعیف بودن و یا شدید بودن حساسیت در فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی موارد آلرزی‌ها را می‌توان با روش‌های ساده خانگی برطرف نمود و در برخی موارد فرد نیاز دارد که به پزشک مراجعه نماید و تحت درمان قرار بگیرد. با قاطعیت می‌توان گفت حساسیت یا آلرژی یکی از گسترده‌ترین انواع بیماری در سطح کره زمین است.

نشانه‌های آلرژی چیست؟

در ادامه پاسخ به سؤال آلرژی چیست؟ لازم است با نشانه‌ها و انواع مختلف این حساسیت آشنا شوید. نشانه‌های آلرژی به سه صورت حاد، خفیف و متوسط خود را نشان می‌دهند و پدیدار می‌گردند.

• واکنش خفیف

واکنش خفیف در آلرژی معمولا یک قسمت از بدن را درگیر می‌کند مواردی مانند خارش، آبریزش و التهاب چشم را در بر میگیرد.

• واکنش متوسط:

نشانه‌های واکنش متوسط در بعضی دیگر از اعضای بدن نیز منتشر می‌شوند و علاوه بر چشم سایر بخش‌های بدن نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند.

• واکنش حاد یا شدید:

آلرژی حاد تمام بدن را در بر میگیرد و سرعت انتشار بالایی نیز دارد و باعث به وجود آمدن یک موقعیت خطرناک برای فرد می‌شود انواع آلرژی حاد ممکن است از خارش چشم شروع شود و تنها در گذشت چند دقیقه در تمام بدن پخش می‌شود و علائم جدی مانند اسهال، تب، معده درد، گرفتگی عضلات و … را به دنبال خواهد داشت همچنین ممکن است مشکلات مجازی تنفشی و گوارشی به حدی بالا برود که تنفس و بلع برای فرد دارای آلرژی مشکل شود. در بعضی موارد آلرژی باعث کاهش شدید فشار خون می‌شود.

واکنش بدن نسبت به آلرژی

زمانی که سیستم ایمنی بدن به صورت افراطی در معرض یک ماده آلرژی زا قرار بگیرد، ممکن است چند اتفاق متفاوت برای فرد رخ دهد، بدن در این زمان جهت مبارزه با ماده‌ای که این حالت را به‌وجود آورده است شروع به تولید نوع خاصی از پاتن می‌کند تا از این راه بتواند با ماده آلرژی زا مبارزه کند.

بستگی دارد که ماده حساسیت زا از چه طریقی وارد بدن فرد شده باشد، برای مثال اگر این ماده از طریق هوا وارد بدن شود واکنش آلرژیک فرد در بینی، ریه و چشم‌ها اتفاق خواهد افتاد. حال اگر انواع آلرژی زا‌ها از طریق دهان و خوردن وارد بدن فرد گردد، واکنش آلرژیک بدن در معده و دهان و دستگاه گوارش فرد اتفاق خواهد افتاد.

نکته: گاهی این سوال مطرح می‌شود که آلرژی چیست؟ آیا ممکن است علائم خطرناکی داشته باشد؟ لازم به ذکر است گاهی حساسیت در فرد مبتلا به آلرژی به حدی حاد است که علائمی نظیر کهیر، شوکیا بیهوشی و کاهش شدید فشار خون را به وجود می‌آورد.

عوارض انواع آلرژی

تصور بسیاری از افراد در رابطه با آلرژی بسیار ساده است. افراد زیادی در رابطه با آلرژی چنین تصوری دارند که بخاطر شروع فصل جدید دچار گرفتگی بینی و سرفه شده‌اند؛ لازم است بدانید که باید این واکنش‌های آلرژیک را جدی بگیرید زیرا ممکن است تهدید کننده زندگی شما باشند. حساسیت نیز مانند اکثر بیماری‌ها و مشکلات سیستم ایمنی بدن را درگیر می‌کند و به همین جهت باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های دیگری نیز می‌شود. در ادامه به چند نکته مهم اشاره خواهیم کرد:

1. سینوزیت و عفونت گوش و ریه: خطر مبتلا شدن به این مشکلات در صورت داشتن تب یونجه یا آسم، افزایش می‌یابد.
2. شوک آنافیلاکسی: واکنش شدید به آلرژی زاها است. نیش حشرات، غذاها و داروها از شایع‌ترین عواملی است که موجب آنافیلاکسی می‌شود.
3. آسم: آلرژی احتمال ابتلا به آسم را افزایش میی‌دهد. آسم بر راه‌های هوایی تاثیر می‌گذارد. در اکثر مواقع، آسم ناشی از قرار گرفتن در معرض آلرژی زا‌های محیطی است.

نشانه‌های انواع آلرژی

برای پاسخ کامل به سوال آلرژی چیست؟ حتما باید با نشانه‌ها و علاِم انواع حساسیت آشنا شوید. نشانه‌های آلرژی تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند نوع و شدت حساسیت و چگونگی قرارگیری در معرض آلرژی زاها است. مبرای بررسی دقیق آلرژی زاها ابتدا اید انواع و محرک‌های مربوط به هر نوع آلرژی را بشناسیم. لازم به ذکر است که مصرف دارو قبل از شروع واکنش آلرژی زاها ، باعث کاهش علائم می‌شود.

• آلرژی‌های تنفسی

علایم حساسیت تنفسی و سرماخوردگی به شدت شبیه هم هستند. برخی از این علائم شامل گرفتگی بینی، آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم، قرمزی و تورم چشم، خارش سقف دهان است. از انواع آلرژی‌های تنفسی می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره نمود:

1. فصلی یا تب یونجه: به عنوان آبریزش بینی آلرژیک شناخته می‌شود. پاسخ حساسیتی به گرده و دیگر موارد است و به نوعی اختلال ایمنی محسوب می‌شود. لازم به ذکر است که تب یونجه دو نوع دارد: نوع فصلی که فقط در زمان گرده افشانی گیاهان رخ می‌دهد و نوع پایدار که در طول سال وجود دارد.
2. زمستانی: نشانه‌های آلرژی همواره در فصل زمستان افزایش می‌یابد و فرد مجبور است زمان بیشتری را در خانه سری نماید.
3. پاییزی: یکی از اصلی‌ترین دلایل آلرژی گردو غبار است که در فصل پاییز موجب تشدید آلرژی می‌شود.
4. تابستانی: در فصل تابستان گرده گیاهان در هوا پراکنده است و یکی از اصلی‌ترین آلرژی زاها در این فصل محسوب می‌شود.
5. بهاری: یکی از بد قلق‌ترین آلرژیها است زیرا هیچ راه درمانی ندارد و افراد در این فصل همواره با آبریزش و سرفه همراه هستند.
6. آلرژی به گربه
7. آلرژی به گرده
8. آلرژی به سگ
9. آلرژی به هاگ گیاهان و کپک‌ها

• آلرژی غذایی

علائم انواع آلرژی غذایی می‌تواند شامل سوز سوز شدن دهان، درد معده، کهیر، تورم لب‌ها، خستگی، اسهال شود. بهتر است بعد از خوردن غذا اگر دچار مشکلی شدید حتما به پزشک مراجعه نمایید.

1. آلرژی به سویا: انواع موارد غذایی فراوری شده از سویا مانند سس، پنیر و خود سویا می‌توانند از عوامل آلرژی زا باشند.
2. آلرژی به شیر: فردی که به شیر حساسیت داشته باشد پس از خوردن شیر دچار مشکلاتی نظیر استفراغ، کهیر و خس خس سینه می‌شود. اگر به شیر حساسیت دارید تنها راه جلوگیری از پیش آمدن مشکل استفاده نکردن از شیر و محصولات غذایی که حاوی شیر باشد است.
3. آلرژی به سولفید: سولفیدها ترکیبات گوگردی هستند که ممکن است به طور طبیعی در اکثر موارد غذایی وجود داشته باشد یا به عنوان نگهدارنده به موارد غذایی اضافه شود. تحقیقات به عمل آمده نشان می‎دهد که حدود۱ نفراز هر ۱۰۰ نفر به این ترکیب حساسیت دارند.
4. آلرژی به کازئین: اگر بعد از خوردن یک لیوان شیر یا یک تکه پیتزا با علائمی مانند کهیر و تورم لب‌ها رو به رو شدید ممکن است به پروتئین کازئین موجود در شیر آلرژی داشته باشید.
5. آلرژی به صدف دارها: اگر به یکی از صدف دارها آلرژی دارید این احتمال وجود دارد که به اکثر صدف دارها آلرژی داشته باشید.
6. آلرژی به تخم مرغ: این نوع از آلرژی در میان کودکان شایع‌تر است.
7. آلرژی به مغزها و آجیل
8. آلرژی به گندم
9. عدم تحمل غذایی
10. آلرژی به ماهی

• آلرژی پوستی:

از دیگر انواع آلرژی می‌توان به آلرژی پوستی اشاره نمود. علائم آلرژی پوستی عبارت است از:

• سوزش: التهاب پوست باعث ناراحتی و احساس سوزش در پوست می‌گردد.
• بثورات: بثورات یکی از علائم شایع آلرژی پوستی هستند.

• خارش: به دلیل التهاب و تحریک در پوست ایجاد می‌شود.
• اگزما: قسمت‌هایی از پوست ملتهب می‌شود و ممکن از باعث خارش شدید و حتی خونریزی شود.
• تورم چشم‌ها: آبریزش و خارش چشم باعث پف کردن چشم می‌شود.
• درماتیت تماسی: بعد از برخورد با آلرژی زا پوست شروع به خارش کرده و قرمز می‌شود.
• کهیر: تاول‌هایی که با خارش و قرمزی همراه هستند و به اندازه‌های مختلف بر سطح پوست ظاهر می‌شوند.

• سایر آلرژی‌ها

1. آلرژی در کودکان: آلرژی پوستی با افزایش سن کاهش می‌یابد اما آلرژی تنفسی با افزایش سن کودک بیشتر می‌شود.
2. آنافیلاکسی: از علائم و نشانه‌های که آنافیلاکسی ایجاد می‌کند شامل تنگی نفس ناگهانی، خس خس سینه، خشونت صدا، تورم زبان و دهان، کهیر و خارش در تمام بدن، سوز سوز شدن دست و پاها و در نهایت از دست دادن هوشیاری است.
3. آلرژی به آسپزین: آگر به سالیسیلات حساسیت دارید، از مصرف غذاها، داروها و سایر محصولات حاوی سالیسیلات خودداری کنید.
4. ملتحمه‌ای: چشم صورتی بیماری رایج و قابل درمان کودکان و بزرگسالان است.

 عوامل موثر در ابتلا به انواع آلرژی و ریسک فاکتورها

اکثرا آلرژی‌ها ارثی است، در واقع از والدین به فرزندان منتقل می‌شود. ریسک فاکتورهای ابتلا به آن شامل سابقه خانوادگی آسم و آلرژی است.

• آلرژی‌ زاهای هوایی: سوسک، گرد و غبار، موی بدن حیوانات، گرده گیاهان
• برخی غذاها: شیر، تخم مرغ، بادام زمینی، آجیل، گندم، ماهی، صدف، سویا
• لاتکس: لاتکس اغلب در دستکش‌های پلاستیکی یا کاندوم‌ها استفاده می‌شود باعث واکنش پوستی آلرژیک می‌شود.
• گزش حشرات: حشراتی مانند زنبور و پشه

تشخیص بررسی‌های آزمایشگاهی

پس از مراجعه به پزشک آلرژی، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد سپس در رابطه با هر غذایی که به تازگی خورده‌اید یا موادی که با آن‌ها در ارتباط بودید سوال می‌کند. در این مرحله نوبت به آزمایشات خون و پوستی می‌رسد.

• آزمایش پوستی: پزشک بعد از خراشیدن قسمتی از پوست شما کمی آلرژن پروتئینی را در تماس با محل خراش قرار می‌دهد. اگر حساسیت داشته باشد پوست نشان می‌دهد.
• آزمایش خون: آنتی بادی که در زمان حساسیت در خون آزاد می‌گردد ایمونوگلوبولین نام دارد. در آزمایش خون ایمونوگلوبولین خاصی را در خون اندازه گیری می‌کنند.

مدیریت و درمان  انواع آلرژی

انواع آلرژی‌ها با دوری از آلرژن‌ها، استفاده از داروها و تغییرات بخش‌هایی از زندگی قابل کنترل هستند. بهترین راه‌های جلوگیری از آلرژی چیست؟

• درمان‌های خانگی و تغییر شیوه زندگی: استفاده از فیلتر هوا، جایگزین کردن فرش و موکب با کف وش‌های سخت، کاهش رطوبت در مناطق مرطوب، استفاده از فن‌های تهویه هوا در آشپزخانه و حمام
• اپی نفرین: آن دسته از افرادی که دارای حساسیت شدید هستند همواره باید به همراه خود اپی نفرین داشته باشند تا در مواقعی که آلرژی تهدید کننده حیات آن‌ها می‌شود از اپی نفرین استفاده نمایند. این دسته از افراد باید به خوبی به پاسخ سوال آلرژی چیست واقف باشند.
• ایمونوتراپی: برای آلرژی‌هایی که بسیار شدید هستند و راه درمان قطعی ندارند و هیچ گاه به طور کلی خوب نمی‌شوند، ایمونوتراپی با آلرژن توصیه می‌شود.
• استفاده از داروها: با توجه به نوع آلرژی استفاده از برخی داروها می‌تواند به کاهش واکنش سیستم ایمنی بدن که به شکل‌های قرص، شربت و اسپری بینی و دهانی استفاده می‌شود.
• اجتناب از آلرژن‌ها: بهترین راه دوری از مواد آلرژی زا است.

پیشگیری از آلرژی

جلوگیری از انواع آلرژی و واکنش‌های آن به چند مسئله بستگی دارد. بهترین و ساده‌ترین اقدام خودداری از برخورد با آلرژن است. آخرین مطلبی که در رابطه با آلرژی چیست می‌تواند به افراد کمک کند راه‌های پیشگیری است. اقداماتی که می‌توان برای پیشگیری از حساسیت انجام داد عبارت است از:

• استفاده از دستبند هشدار پزشکی: اگر ماده‌ای وجود دارد که شما نسبت به آن حساسیت شدیدی دارید و ممکن است حیات شما را به خطر اندازد بهتر است از دستبندهای هشدار پزشکی کمک بگیرید. با استفاده از این دستبند اگر شما قادر به صحبت کردن نیز نباشید اطرافیان متوجه هشدار خواهند شد.
• اجتناب از محرک‌های شناخته شده: حتی اگر در دوره درمان یا پس از درمان آلرژی به سر میبرید بهتر است از محرک‌ها دوری کنید.
• ثبت مواد محرک: در زمان بروز علائم و بررسی آنچه باعث ایجاد انواع آلرژی شده است آن را ثبت نمایید و از برخورد یا استفاده مجدد از آن اجتناب کنید.

نتیجه‌گیری:

در پاسخ به سوال آلرژی چیست؟ لازم شد تا با انواع آلرژی و روش‌های درمان یا جلوگیری از آن آشنا شوید. آلرژی گاه ممکن است به صورت بسیار خفیف و گاه به حدی شدید باشد که جان فرد را به خطر اندازد. بیشتر آلرژی‌ها به صورت وراثتی به افراد منتقل شده است.

آلرژی ممکن است باعث مشکل در گوارش، مشکل در تنفس و مشکلات پوستی شود. پس از بررسی فیزیکی، پزشک اقدام به معاینه و در نهایت انجام آزمایش خون یا تست پوست می‌کند و علت و ماده‌ای که نسبت به آن حساس هستید را پیدا می‌کند.