
داروهای خوابآور چه تاثیراتی بر بدن انسان می گذارند؟
داروهای خوابآور داروهايی هستند که ايجاد آرامش، رخوت و خوابآلودگی میکنند. بیخوابی یک نشانه است و بههیچوجه بیماری تلقی نمیشود و هر فرد ممکن است در طول زندگی خود به دلایل متفاوتی دچار بیخوابی شود. همانطور که از اسم این داروها پیداست دستهای از داروها هستند که برای درمان بیخوابی، کمخوابی و یا دیگر مشکلات خواب برای بیمار توسط دکتر تجویز میشوند. مهمترین این داروها عبارتاند از:
- بنزوديازپينها (ديازپام، اکسازپام، لورازپام، فلورازپام و کلونازپام)
- باربيتوراتها (فنوباربيتال، سکوباربيتال و پنتوباربيتال)
- داروهای ضدافسردگی (فلوکستین، سرترالین، بوپروپیون، سیتالوپرام)
- آنتیهیستامینها
اين داروها از طريق گيرنده GABA (گاما آمينوتيريک اسيد) در بدن عمل میکنند. نسبت به اين داروها تحمل پديد میآید و نیز تحمل متقاطع بين اين داروها و الکل و جود دارد. اين دسته از مواد، وابستگی جسمانی و روانی ايجاد میکنند. در پزشکی اين داروها بهعنوان ضد اضطراب، ضد تشنج، شل کننده عضلانی و کمک بیهوشی تجويز میشوند. داروهای مسکن، خوابآور اعتیادآورند. بنابراين نبايد آنها را بيش از چند هفته تجويز نمود.
اثرات مصرف داروهای خوابآور
داروهای خوابآور برای درمان افرادی است که دچار اختلالات خواب هستند. همچنین با کمک این داروها راحتتر به خواب میروند. رایجترین تأثیراتی که از مصرف آنها وجود دارد. عبارتاند از:
- ضد استرس
- خوابآور
- ضد گرفتگی عضلانی
- ضد تشنج
- فراموش آور
متأسفانه مصرف طولانیمدت داروهای خوابآور منجر به وابستگی روانی و جسمانی شده و فرد به مصرف داروها اعتیاد پیدا میکند. در صورت قطع مصرف داروهای خوابآور، علائم محرومیت در فرد دیده میشود.
عوارض داروهای خوابآور در طولانیمدت
میزان تأثیرگذاری داروهای خوابآور در بیمارها بر اساس سن، شرایط جسمانی، میزان بیماری، سوختوساز بدن متفاوت است. عوارض ناشی از مصرف این داروها در طولانیمدت کم نیست و بیمارانی که زیر نظر پزشک این دارو را مصرف نمیکنند بهنوعی دچار سوءمصرف داروهای خوابآور میشوند. بعلاوه اینکه داروهای خوابآور روی عملکرد روزانه بیمار تأثیر زیادی نیز میگذارد. این داروها نقش تمدد اعصاب، آرامش و خوابآلودگی را در بدن ایجاد میکند و با اثرگذاری بر سیستم اعصاب و مغز انسان باعث کم شدن استرس و تشویش، شل شدن عضلات و کاهش حس تعادل در فرد میگردد. مصرف دوز زیاد این داروها حتی میتواند منجر به کما و یا مرگ نیز شود.
انواع داروهای خوابآور
داروهای خوابآور مصرف خوراکی دارند و بهسرعت پس از مصرف جذب بدن میشوند. پس از ۵ تا ۱۵ دقیقه تأثیر میگذارند. برای شناخت بیشتر اینگونه داروها، خوب است با نامهای آنها نیز آشنا شوید.
- الپرازولام
- دیازپام
- نیتراپازام
- اگزازپام
- زولپیدم
- فلورازپام
- لورازپام
- تمازپام
- امازپام
- کلونازپام
نکته بسیار مهمی که وجود دارد. دوز مصرفی این داروها و انتخاب نوع آنها است. این دو مورد باید بنا به شرایط فیزیولوژیکی بدن و توسط دکتر تجویز شود. لازم به ذکر است که باید از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود. چراکه این داروها بعد از مصرف فرد را دچار اختلالاتی میکنند که شامل موارد زیر هستند:
- احساس منگی
- احساس بیحالی
- خستگی
- خوابآلودگی
- خشکی دهان
- اختلال در هوشیاری
- اختلال در گفتار و حافظه
- حالت تهوع
- رفتار پرخاشگرجویانه
- بیقراری
- افسردگی
- مشکلات بینایی
- حملات اضطرابی
- کابوسهای شبانه
- توهمات بصری
- عدم توانایی در درک واقعیت
بنابراین فرد مصرفکننده در زمان مصرف این دارو نباید به انجام فعالیتهایی که نیازمند به هوشیاری کامل دارد مانند رانندگی، کار با دستگاههای سنگین و غیره دست بزند.
عوامل مؤثر در منع مصرف داروهای خوابآور
در برخی از موارد داروهای خوابآور دارای منع مصرف هستند. بر همین اساس از موارد منع مصرف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت دارویی
- بیماریهای تنفسی
- بیماریهای کلیوی
- افسردگیهای شدید
- اختلالات روانی
- نارسایی قلبی
- گلوکوم چشمی
علائم مسموميت ناشی از مصرف قرصهای خوابآور
این داروها نیز مانند سایر داروها در صورت استفاده نادرست و نابجا از آنها دچار مسمومیت دارو میشوند. از نشانههای مسمومیت ناشی از این داروها عبارتاند از:
- گيجی
- آتاکسی
- افت علائم حياتی
- ضعيف شدن رفلکسها
- اغماء
- ايست قلبی و تنفسی
- مرگ
نتیجهگیری
لازم به ذکر است که کاربرد هر یک از قرصهای خوابآور برای درمان یک سری از مشکلات و اختلالات است. ازاینرو به افراد بهشدت توصیه میگردد که از مصرف خودسرانه و بدون تجویز پزشک این دسته از قرصها اکیداً خودداری نمایید.