نقش اساسی اتوکلاو در آزمایشگاه چیست؟
نقش اتوکلاو در آزمایشگاه‌های مختلف بسیار پر رنگ است. به همین خاطر یکی از مهم‌ترین ارکان‌های آزمایشگاه محسوب می‌شود. این دستگاه با استفاده از حرارت بخار آب تحت فشار، جهت استریل سازی استفاده می‌شود.
در واقع اتوکلاو برای استریل کردن مواد آزمایشگاهی، ظروف و لوازم مختلف به کار برده می‌شود. استریل کردن لوازم فرآیندی است که در آن با استفاده از اتوکلاو و سایر لوازم استریل کننده میکروارگانیسم‌ها و عوامل انتقال دهنده آن‌ها مانند قارچ، باکتری‌ها، اسپور و ویروس از سطح اجسام مورد استفاده پاکسازی می‌شود.
از این دستگاه در مراکز معتددی از جمله آزمایشگاه بالینی، تحقیقاتی و میکروبیولوژی، پزشکی و … که استریل سازی مواد و ظروف در آن‌ها اهمیت دارد کاربرد فراوانی نیز دارد. در محیط‌هایی که نام برده شد حتما باید گندزدایی به دقت صورت گیرد.
اتوکلاو چیست؟
نقش اتوکلاو در آزمایشگاه‌های مختلف و محیط‌های کشت همواره پر رنگ و حیاتی است. این دستگاه در یک محفظه‌ی بسته و در دمای بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد کار می‌کند. در این مرحله است که آب را به تبخیر کرده و به بخار تبدیل می‌کند. جالب است بدانید که دستگاه اتوکلاو تنها برای کشتن میکروب‌ها نیست. به طور کلی هر چه دما بالاتر باشد میکروب‌ها و ویروس‌ها زودتر خواهند مرد در واقع این وسیله برای میکروب زدایی مواد پلاستیکی گزینه بسیار مناسبی است. حرارت بالای این دستگاه باعث شده تا برای استریل نمودن شیر و مواد حساس از آن استفاده نشود. حرارت بالا گاهی باعث می‌شود که طعم، رنگ، بو ماده‌های مختلف تغییر کند. اتوکلاو نیز مانند هر وسیله دیگری نیازمند مراقبت و سرویس است.
اجزای اصلی دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی
نقش اتوکلاو در آزمایشگاه‌ها همه روزه در حال پر رنگ شدن است. در ادامه در رابطه با اجزای تشکیل دهنده این وسیله توضیحات گسترده‌تری خواهیم داد.
- چمبر: چمبر نام محلی است وسایل را داخل آن قرار داده و تراکنش استریل سازی در آنجا انجام می‌شود.
- شیر برقی: تعداد شیرهای برقی اتوکلاو بسته به نوع خود دارای تعداد متفاوتی هستند. این قسمت عمل باز و بسته کردن مجاری و منافذ مختلف دستگاه را در طول مراحل استریل سازی یک سیکل بر عهده دارد.
- مولد بخار: بعضی از اتوکلاوها دارای مولد بخار هستند که آن را به بخار تبدیل نموده و به چمبر تزریق می‌کنند.
- المنت
- مخزن آب
- کندانسور
- سنسور دما
- برد الکتریکی
- پمپ آب
- شیر اطمینان
- ترموستات ایمنی
- پمپ وکیوم
- نگهدارنده سینی
- فن
- درب اتوکلاو
مشخصات اتوکلاو آزمایشگاهی
این محصول در سایزهای ۱۰-۲۵-۵۰-۷۵ و ۱۰۰ لیتری تولید و به بازار عرضه می‌شود. تمام اجزای تشکیل دهنده آن از جنس استیل است. از ویژگی‌های مهم این اتوکلاو داشتن برد دیجیتال با تکنولوژی pwm است. دارای سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان بالا و سیستم کنترل پسماند دمای المنت، مجهز به سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی، گیره‌های نگهدارنده درب نشکن هستند و آنتی باکتریال هستند. اکثر اتوکلاوها دارای شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی ce و گواهی صلاحیت عملکرد از کشورهای مختلف هستند.
چه مواردی را می‌توان اتوکلاو نمود؟
نقش اتوکلاو در آزمایشگاه بسیار حیاتی و مهم است و می‌توان اکثر موارد را توسط اتوکلاو استریل نمود. پاتوژن‌های رشد کرده، سلول‌های انسانی، حیوانی وگیاهی، مواد آلوده شده به مدفوع انسان و حیوان و محصولات خونی و … را می‌توان اتوکلاو نمود. مواد عفونی حتما ایتدا باید جمع آوری شود و بعد اتوکلاو گردد. لازم به ذکر است استریل نمودن مایعات عفونی و ریختن آن در فاضلاب نیز از ارکان‌های مهمی است.
قیمت خرید یا اجاره اتوکلاو
اکثر آزمایشگاه‌های سطح کشور دارای اتوکلاو هستند. در واقع امکان ندارد آزمایشگاهی وجود داشته باشد که فاقد دستگاه اتوکلا باشد. قیمت خرید یا اجاره اتوکلاوها در سایزها و اندازه‌های مختلف متناسب با سار لوازم آزمایشگاهی کمی بالاتر است و جزو لوازم گران قیمت آزمایشگاه محسوب می‌شوند. گاهی نیاز است آزمایشگاه‌های موقتی بر پا شود و در آن آزمایش‌هایی صورت گیرد در این صورت دیگر نیازی به خرید و صرف هزینه کلانی در رابطه با خرید دستگاه اتوکلاو نیست و می‌توان این وسیله را جهت انجام آزمایشگات مختلف و موقتی که نیاز است اجاره نمود. هزینه اجاره این وسیله نسبت به خرید آن بسیار کم‌تر و مناسب‌تر است.
نتیجه گیری:
نقش اتوکلاو در آزمایشگاه‌ها همواره بسیار پررنگ و مهم است. این دستگاه در سال ۱۸۷۹ توسط چالز چمبرلند اختراع و به معرفی شد. در همین زمان بود که محققان و متخصصان شروع به درک و بررسی مزایای جراحی استریل نمودند. پزشکان همیشه به یک روش استریل سازی مطمئن‌تر و کاربردی‌تر از حرارت شعه نیازمند بودند. فواید دستگاه اتوکلاو خیلی زود مشهود شد و به یکی از بخش‌های اساسی هر آژمایشگاه و بیمارستانی تبدیل گردید. این دستگاه ضدعفونی کننده مطابق با سخت افزارهای بین المللی و در یکی از پیشرفته‌ترین مراکز طراحی و تولید شده است. اتوکلاو آزمایشگاهی جهت استریل کردن موارد مختلفی از جمله نمونه‌های انسانی و حیوانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله می‌تواند جامدات، مایعات، ابزارهای مختلف را استریل و ضدعفونی نماید.
