معرفی انواع ظروف کشت سلول
انواع ظروف کشت سلول در آزمایشگاه‌های مختلف وجود دارد و هر کدام از آن ظروف کاربرد خاص خود را دارند. در زمان کشت سلول از انواع لوله‌ها، ظروف و ابزارهای مختلف استفاده می‌شود. اگر هر یک از ابزارهای مورد نیاز آزمایشگاه‌ها در زمان کشت سلول وجود نداشته باشد فرآیند کشت سلول با مشکل مواجه خواهد شد. به طور کلی به فرآیندی که در آن سلول‌ها در شرایطی خاص و کنترل شده خارج از محیط طبیعی خود رشد داده شوند، کشت سلول گفته می‌شود. در ادامه این مطلب توضیحات گسترده‌تری در رابطه با ظروف مختلف آزمایشگاهی از جمله ظروف مورد نیاز جهت کشت سلول داده خواهد شد.
کشت سلول چیست؟
برای معرفی انواع ظروف کشت سلول بهتر است ابتدا در رابطه با (کشت سلولی) توضیحاتی داده شود. می‌توان گفت کشت سلولی به کشت یوکاریوتی در یک محیط کشت گفته می‌شود که شرایط کشت برای هر نوع سلول متفاوت است و حتما برای رشد بهتر آن این شرایط مهیا شود. لازم به ذکر است که محیط‌های مصنوعی باید حاوی مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، قندها، مواد معدنی، هورمون‌ها، آمینو اسیدها و گاز‌ها باشد. این محیط حتما باید تحت نظر کارشناسان مورد بررسی قرار بگیرد و با توجه به نوع کشت سلول محیط را از نظر فیزیکی و شیمیایی تنظیم نمایند تا سلول‌ها رشد خوبی را پیش رو داشته باشند. هر نوع سلولی در زمان کشت نیاز به محیط خاصی دارد برای مثال برخی از سلول‌ها نیازمند یک سطح هستند که به آن متصل شوند و برخی دیگر می‌توانند شناور و بدون نیاز به هیچ سطحی رشد کنند.
معرفی انواع کشت سلولی
همانطور که می‌دانید شیوه‌های مختلفی جهت کشت سلول وجود دارد. هر یک از این شیوه‌ها نیازمند انواع ظروف کشت سلول هستند. به طور کلی کشت سلولی دارای سه نوع مختلف است:
- کشت ارگان: در این مدل از کشت سلولی بافت در تماس با مایع گاز قرار می‌گیرد و در نهایت این امر منجرب می‌گردد ساختار سه بعدی آن حفظ شود.
- کشت کلیه قطعات بافتی: در این روش از کشت سلولی مشاهده می‌شود که قسمتی از بافت در سطح جامع قرار گرفته و با محیط مایع در تماس است، لازم به ذکر است که در این نوع کشت اصولا سلول‌ها برای رشد مهاجرت می‌کنند.
- کشت سلول: منظور از کشت سلول، کشت آن دسته از سلول‌های خارج شده از بافت اصلی است. سلول‌ها در این نوع کشت اغلب ساختار ظاهری خود را از دست می‌دهد یا با یک سری از تغییرات همراه خواهند بود.
انواع ظروف کشت سلول
همانطور که اشاره کردیم فرآیند کشت سلول به ظروف مختلفی نیاز دارد. در ادامه در رابطه با لوازم مورد نیاز جهت کشت سلول توضیحاتی خواهیم داد:
- لوله‌های کشت
در آزمایشگاه‌های کشت سلول از انواع لوله‌های کشت استفاده می‌کنند. یکی از پر مصرف‌ترین آن‌ها لوله آزمایش معمولی است که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد این نوع از لوله‌ها جهت رشد و تکثیر سلول‌های مختلف در محیط کشت شبیه سازی شده استفاده می‌شود. اکثرا دهانه این نوع از لوله‌ها را با پنبه‌های مخصوص می‌بندند. علاوه بر پنبه ممکن از از فلزهای ضد زنگ نیز استفاده کنند. برخی دیگر از لوله‌های آزمایشگاهی مانند لوله فالکون دارای در پیچی پلاستیکی یا لاستیکی هستند.
- پلیت آزمایشگاهی
پلیت یا پتری دیش از انواع ظروف کشت سلول هستند. پتری دیش به ظروف شیشه‌ای درب دار می‌گویند. در اینگونه از ظروف سلول‌ها یا باکتری‌ها را می‌ریزند و پس از جامد شدن محیط، از آن‌ها جهت امور مختلف استفاده می‌شود. این نوع ظروف آزمایشگاهی در ابعاد و اندازه‌های مختلفی در بازارها موجود هستند. محیط مذاب در پتری دیش‌ها سرد خواهد شد و در نهایت به صورت جامد در می‌آیند. لازم به ذکر است که پس از کشت سلول در پلیت‌ها، آن‌ها به صورت وارونه انکوبه می‌شوند. انکوبه شدن از پخش شدن کلنی‌ها و جمع شدن آب جلوگیری می‌کند.
- انکوباتور
این وسیله دستگاهی است که درجه حرارت مناسب رشد، تکثیر و تشکیل کلنی را فراهم می‌کند. درجه حرارت این دستگاه حداکثر ۶۰ تا۸۰ درجه سانتی‌گراد قابل کنترل است. معمولا دمای انکوباتور در آزمایشگاه‌های مختلف روی ۳۷ درجه سانتی‌گراد است.
- سوآپ
این وسیله شبیه به گوش اکن و از جنس چوب است. در یک سر این وسیله پنبه‌ای جهت نمونه گیری قرار دارد.
- لایم یا اسلاید
در آزمایشگاه‌های کشت سلول لام‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساده‌ترین نوع اسلاید از جنس شیشه و صاف است که جهت رنگ آمیزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اتوکلاو
یکی دیگر از انواع ظروف کشت سلول اتوکلاو است. اسن وسیله ساختاری شبیه به یک زودپز دارد. در این وسیله از حرارت بخار و فشار استفاده می‌گردد. با افزایش حرارت دستگاه تا ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد و بالا رفتن فشار ۵/۱ اتمسفر وسایل و نیز محیط‌های کشت را طی مدت ۱۵ دقیقه استریل می‌کنند. از حرارت مرطوب این وسیله برای استریل نمودن محیط کشت استفاده می‌شود.
- هود لامینار
این هودها جهت محافظت از اپراتورها و محیط در برابر عواملی مانند عوامل بیولوژیکی که دارار سطح خطر ایینی هستند طراحی و استفاده می‌شوند. اکثر این هودها شامل یک محفظه بسته و یک قسمت باز جهت دسترسی به نمونه‌ها هستند.
قیمت انواع ظروف کشت سلول
قیمت انواع ظروف کشت سلول با توجه به نوع و متریال استفاده شده در آن متغیر است. علاوه بر مواردی که ذکر شد معتبر بودن شرکت و فروشگاهی که تصمیم به تهیه این محصول از آن را دارید نیز بسیار مهم است. ظروف لازم جهت کشت سلول‌ها طیف بسیار گسترده‌ای دارد. هر کدام از این لوازم مانند پلیت، فلاسک، پتری دیش و … در سایزهای مختلف در بازاهای فروش موجود است. به طور کلی هر آزمایشگاهی نیازمند انواع ظروف در سایزهای مختلف است.
نتیجه گیری
به طور کلی کشت سلول را می‌توان تحت عنوان محیط مصنوعی جهت کشت سلول‌های مختلف عنوان نمود. جهت آماده سازی این محیط مصنوعی نیاز است تا برخی از انواع ظروف کشت که همان محیط کشت هستند را تهیه نمود. هر یک از لوازم موجود در آزمایشاه وظیفه خاصی را بر عهده دارند و در صورت نبود هر کدام از این لوازم کشت انواع سلول دچار مشکل خواهد شد. لازم به ذکر است که برخی از سلول‌ها به صورت شناور رشد خواهند کرد و نیازی به تهیه محیط مناسب جهت کشت نیست. این لوازم همچنین تمام مراحل کشت باید تحت نظر کارشناسان کارکشته و خبره صورت گیرد تا در ادامه فرآیند مشکلی پیش نیاید.
