رشته مدارك پزشكي: معرفي، بازار كار كارشناسي و كارشناسي ارشد
معرفي اين رشته:
آمار به ويژه آمار حياتي در رشته مدارك پزشكي از اهميت بسياري برخوردار است. به همين دليل دانشجوي مدارك پزشكي بايد در درس رياضي و آمار قوي بوده و همچنين به زبان انگليسي مسلط باشد.در ضمن دانشجو بايد به زيستشناسي علاقهمند باشد چون در نهايت پروندههاي بيماران را كه در آنها اطلاعات مربوط به نوع بيماري و نحوه درمان يا پيشرفت بيماري درج شده است، تجزيه و تحليل ميكند.
در هر بيمارستان يا مركز خدماتي ـ درماني، بخشي به نام بخش مدارك پزشكي وجود دارد كه داراي ۴ واحد آمار بيمارستاني، پذيرش، بايگاني مدارك پزشكي و واحد كُدگذاري بيماريها است و مسؤول اين بخش و كاركنان آن بايد فارغالتحصيل رشته مدارك پزشكي باشند.فارغالتحصيلان مدارك پزشكي در مقطع كارداني فعاليتهاي مربوط به واحدهاي پذيرش، آمار، كدگذاري و ذخيره و بازيابي پروندههاي پزشكي بيمارستان را انجام ميدهند و كارشناسان اين رشته نيز مديريت هريك از واحدهاي ياد شده يا مديريت بخش مدارك پزشكي بيمارستانها و مراكز بهداشتي ـ درماني را برعهده ميگيرند.
بازار كار كارشناسي ارشد
باتوجه به تأسيس و توسعه دانشگاههاي علوم پزشكي در سطح كشور اجراي برنامه دوره كارشناسي مدارك پزشكي در چند دانشگاه علوم پزشكي مختلف در حال حاضر و پيش بيني اجراي برنامه دوره كارشناسي مدارك پزشكي در ساير دانشگاههاي علوم پزشكي كه هم اكنون مشغول تربيت كاردان مدارك پزشكي ميباشند و نيز باتوجه به رشد علمي كه در زمينه مدارك پزشكي بوجود آمده و نياز مبرم به تربيت كارشناس مدارك پزشكي را ايجاب كرده است، لازم است كه براي بالا بردن كيفيت آموزش در اين رشته مدرسان و برنامه ريزان آموزشي تربيت شوند تا بتوانند سطح علمي فارغالتحصيلان اين رشته را به استاندارد موجود در دنيا كه بر اثر نياز مبرم به اطلاعات مندرج در مدارك پزشكي براي درمان بيمار كارهاي پژوهشي برنامه ريزي و آموزشي دانجشويان پزشكي در علوم وابسته بوجود آمده و نسبت به آنچه در كشور ما وجود دارد بسيار بالاست برسانند.
لذا لازم است تعداد معيني مدرس در اين زمينه تربيت شوند تا علاوه بر تدريس دروس تخصصي دوره كارداني و كارشناسي مدارك پزشكي بتوانند بعنوان مدير برنامه آموزشي اين رشته فعاليت نموده و نيز كار برنامه ريزي آموزشي براي اين رشته را در دانشگاهها بعهده گيرند.
دروس پايه:
بهداشت محيط بيمارستان، فيزيولوژي، آشنايي با باكتري، ويروس، قارچ و انگل، اخلاق و مقررات حرفهاي، روانشناسي مقدماتي و روابط انساني، رياضيات پايه، آناتومي.
دروس اصلي:
كليات پزشكي، اصطلاحات پزشكي، زبان اختصاصي، اصول مديريت بيمارستاني، مددكاري اجتماعي، كامپيوتر و كاربرد آن، ماشيننويسي عملي و نظري.
دروس تخصصي:
كُدگذاري بيماريها، مدارك پزشكي، آمار حياتي مقدماتي، شاخصهاي بهداشتي و آمار بيمارستاني، اصول و روشهاي بايگاني، بايگاني پزشكي، كارآموزي در عرصه.
آموزش كارشناسي ارشد (ناپيوسته) مدارك پزشكي به دوره اي اطلاق ميشود كه تحصيلات بالاتر از كارشناسي را در بر گيرد و اولين مقطع پس از كارشناسي است، هدف از ايجاد آن تربيت افراد لايق و متبحر ميباشد بطوريكه بر علم مدارك پزشكي در سطح استاندارد موجود در دنيا وقوف كامل داشته و نيز با علم مديريت آموزشي بالاخص برنامه ريزي آموزشي و روش تدريس آشنائي كامل داشته تا بتواند بطور مفيد تدريس اين رشته را در سطح كارداني و كارشناسي بعهده گرفته و نيز مديريت اين برنامه آموزشي را در دانشگاههاي مختلف عهده دار شده و برنامه ريزي آموزشي در اين رشته را انجام داده بالاخص كمبودهاي موجود اعضاء هيئت عملي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي را جبران نمايند.
۲- طول دوره و شكل نظام:
براساس آئين نامه آموزشي دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته) مصوب شورايعالي برنامه ريزي حداقل طول دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته) رشته آموزش مدارك پزشكي ۲ سال و حداكثر مجاز طول تحصيلات اين دوره براي دانشجويان تمام وقت ۳ سال و براي دانشجويان نيمه وقت برابر مصوبات شورايعالي برنامه ريزي ميباشد.
تذكر ۱: داوطلباني كه در اين مقطع پذيرفته شدهاند بايستي معلومات زبان انگليسي آنها در حد استفاده از متون خارجي باشد در غير اينصورت تعداد موردنياز واحد زبان انگليسي را با نظر گروه زبان دانشكده بعنوان پيش نياز بايستي بگذرانند.
تذكر ۲: بديهي است چنانچه دانشجو نياز به گذراندن برخي دروس پيشنياز داشته باشد در خلال اين دوره آن دروس را ميگذراند و مسلماً حداكثر طول مجاز تحصيل براي چنين دانشجوياني به نسبت واحدهاي پيشنياز گذرانده شده افزايش مييابد.
۳- واحدهاي درسي:
تعداد كل واحدهاي درسي اين دوره ۳۲ واحد ميباشد.
تعداد واحدهاي درسي شامل:
الف – دروس اصلي ۱۲ واحد
ب – دروس اختصاصي ۱۶ واحد
ج – پايان نامه ۴ واحد
۴- نقش و توانائي
فارغ التحصيلان اين دوره قادر خواهند بود كه مديريت گروه آموزشي مدارك پزشكي را در دانشگاههاي علوم پزشكي و تدريس دروس اختصاصي دوره كارداني و كارشناسي – مدارك پزشكي را به عهده بگيرند و در برنامه ريزي آموزشي و پژوهشي اين رشته بطور فعال شركت جويند. علاوه بر اين فارغ التحصيلان قادرند كه مديريت بخش مدارك پزشكي مراكز بهداشتي، درماني و آموزشي را عهده دار بوده و در ارزشيابي عملكرد بخشهاي مزبور شركت فعال داشته باشند.
۵- ضرورت و اهميت:
مدارك پزشكي يكي از منابعي است كه در درمان بيماران تحقيقات پزشكي برنامه ريزي در سطح كشور و نيز آموزش دانشجويان رشته پزشكي و علوم وابسته نقش اساسي دارد. امروزه بيشتر نشريات پزشكي معتبر دنيا حاوي مقالات و گزارشهائي هستند كه با استفاده از مدارك پزشكي تهيه شده است. اصولاً آموزش پزشكي بدون داشتن يك سيستم مناسب مدارك پزشكي امكان پذير نيست، بنابراين تربيت كاركنان بخش مدارك پزشكي به شكلي كه بتوانند آن بخش را به طريقي اداره كنند كه اطلاعات توليد شده بوسيله بيمار و كادر پزشكي و پيراپزشكي بيمارستان را بطور صحيح ذخيره و بازيابي نموده و در امر درمان، پژوهشهاي پزشكي، برنامه ريزي و آموزش دانشجويان رشته پزشكي و علوم وابسته مشاركت نموده و يا استفاده از تكنولوژي جديد جهت سرعت و دقت بخشيدن به عمليات مربوطه شركت نمايند كاملاً ضروري ميباشد، تربيت كاركناني كه بتوانند شرايط بالا را بوجود آورند احتياج به داشتن مدرساني لايق و متعهد دارد كه با علم مدارك پزشكي در سطح استانداردهاي موجود در دنيا كاملاً آشنا بوده و بتوانند دانش خود را بوسيله تدريس به دانشجويان مقاطع كارداني و كارشناسي منتقل نمايند. لذا تأسيس دوره آموزش مدارك پزشكي كاملاً ضرورت دارد.
۶- شرايط ورود:
داوطلبين علاوه بر دارا بودن شرايط عمومي گزينش دوره كارشناسي ارشد مصوب شورايعالي برنامه ريزي بايستي منحصراً داراي دانشنامه كارشناسي مدارك پزشكي از يكي از دانشگاههاي علوم پزشكي در ايران و يا ساير كشورهايي كه به تائيد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي رسيده باشد.
برنامه دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته)
الف) دروس اصلي – دوره كارشناسي ارشد آموزشي مدارك پزشكي
كد درس |
نام درس |
تعداد واحد |
ساعت |
پيش نياز |
||
نظري |
عملي |
جمع |
||||
۰۱ |
مديريت و برنامه ريزي آموزشي |
۲ |
۳۴ |
– |
۳۴ |
|
۰۲ |
آمار حياتي ۱ |
۳ |
۳۴ |
۳۴ |
۶۸ |
آمار حياتي مقدماتي ۲ |
۰۳ |
روشهاي ارزيابي آموزشي |
۲ |
۳۴ |
– |
۳۴ |
|
۰۴ |
روشها و فنون تدريس |
۲ |
۳۴ |
– |
۳۴ |
|
۰۵ |
روش تحقيق در علوم بهداشتي |
۳ |
۱۷ |
۶۸ |
۸۵ |
|
|
جمع |
۱۲ |
۱۵۳ |
۱۰۲ |
۲۵۵ |
|
ب: دروس تخصصي – دوره كارشناسي ارشد آموزش مدارك پزشكي
كد درس |
نام درس |
تعداد واحد |
ساعت |
پيش نياز يا زمان ارائه درس |
||
نظري |
عملي |
جمع |
||||
۰۶ |
سيستمهاي نامگذاري و طبقه بندي بيماريها |
۳ |
۵۱ |
– |
۵۱ |
|
۰۷ |
مدارك پزشكي در دنيا و در ايران |
۳ |
۵۱ |
– |
۵۱ |
|
۰۸ |
مديريت مدارك پزشكي و ارتباط آن با بخشهاي ملحقه بيمارستان |
۳ |
۵۱ |
– |
۵۱ |
|
۰۹ |
كامپيوتر و تكنولوژي جديد در بخش مدارك پزشكي |
۳ |
۵۱ |
– |
۵۱ |
|
۱۰ |
ارزيابي مراقبتهاي پزشكي |
۲ |
۳۴ |
– |
۳۴ |
|
۱۱ |
سمينار تحقيق |
۲ |
۳۴ |
– |
۳۴ |
|
۱۲ |
پايان نامه |
۴ |
– |
– |
– |
ترم آخر |
|
جمع |
۲۰ |
۲۷۲ |
– |
۲۷۲ |
|