دیابت بارداری چیست؟ چگونه دیابت بارداری را می توان کنترل کرد؟
دیابت بارداری اندکی با دیابت ساده متفاوت است. بارداری به دلیل شرایط حساسی که مادر و جنین دارند، باید برخی از دستورهای تغذیه‌ای را رعایت کرد. این نوع دیابت اغلب به‌طور ناگهانی در دوران باروری بانوان به وجود می‌آید. البته لازم به ذکر است که اگر شخص زمینه دیابت را نداشته باشد اتفاقی صورت می‌گیرد. دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که قند خون شما خیلی بالاتر از حد معمول است. بدن شما گلوکز را برای تأمین انرژی مصرف می‌کند. هنگامی‌که مقدار گلوکز در خون افزایش یابد، می‌تواند بسیار مضر باشد. این ضرر زمانی که شما حامله هستید، موجب آسیب به جنین شما خواهد بود. چنانچه شما مبتلابه دیابت نوع ۱ یا ۲ هستید و تصمیم دارید باردار شوید. حتماً پیش از اقدام به باروری با پزشک معالج خود مشورت کنید.
عوامل مؤثر در دیابت بارداری
این نوع دیابت، تغییرات هورمونی و افزایش وزن مسائلی هستند که در باروری‌های سالم رخ می‌دهد. ولی همین تغییرات، ساخت هورمون انسولین را که وظیفه آن انتقال قند موجود در خون به درون سلول است. در بدن مختل می‌کند. وقتی دیابت بارداری اتفاق روی می‌دهد، بدن شما انرژی لازم را از غذایی که مصرف می‌کنید، به دست نمی‌آورد. با توجه به موارد زیر، احتمال ابتلا به دیابت در شما زیاد است:
- اضافه‌وزن
- سابقه دیابت حاملگی قبلی
- داشتن سابقه دیابت فامیلی
- در ادرار خود گلوکز دفع می‌کنید
اگر هیچ‌کدام از موارد بالا را نداشته باشید، احتمال ابتلا به دیابت در شما پایین است.
تشخیص دیابت بارداری
تشخیص اینکه شما چه موقع احتیاج به انجام آزمایش دارید، بر عهده پزشکتان است. البته بستگی به میزان احتمال ابتلای شما دارد که چه موقع و با چه فاصله نیازمند آزمایش باشید. به‌عبارت‌دیگر پزشکتان نتیجه آزمایش قند خون شمارا بررسی می‌کند و بر اساس میزان خطر ابتلای شما، انجام یک یا چند آزمایش دیگر را برایتان تعیین می‌کند.
نحوه آزمایش دیابت بارداری
برای این نوع آزمایش، در آزمایشگاه، یک لیوان شربت گلوکز می‌نوشید. بعد از یک ساعت قند شمارا تست می‌شود. این آزمایش را در هر ساعت از روز می‌توان انجام داد. اگر نتیجه آن بیشتر از حد نرمال باشد، پزشکتان شمارا برای آزمایش‌های بعدی می‌فرستد.
تأثیر دیابت بارداری بر جنین
دیابت بارداری در دوران پرفرازونشیب بارداری درصورتی‌که کنترل یا درمان نشود. می‌تواند اثرات مختلفی بر روی جنین شما داشته باشد. این تأثیرات عبارت‌اند از:
- چاق و درشت شدن جنین و تولد با چربی بالا (می‌تواند زایمان را سخت و خطرناک سازد)
- افت قند خون بلافاصله بعد از تولد
- مشکلات تنفسی
چنانچه مبتلابه این نوع دیابت هستید. پزشکتان آزمایش‌هایی را روی جنین شما انجام خواهد داد. این آزمایش‌ها موارد زیر را نشان می‌دهند:
- اندازه‌گیری ضربان قلب جنین و چگونگی رشد او را مشخص می‌کند.
- تعداد ضربات و حرکات جنین
- تست استرس که چگونگی فعالیت و فاصله بین حرکات او را مشخص می‌کند.
علائم دیابت بارداری
معمولاً خانم‌های مبتلابه دیابت حاملگی، هیچ نوع علائمی ندارند. البته نمی‌توان گفت که در همه به یک‌شکل است. علائم عمده‌ای که نشان‌دهنده ابتلا به دیابت حاملگی است شامل:
- افزایش فشارخون در دوران بارداری
- چاق شدن جنین و زایمان سزارین
درمان دیابت بارداری
درمان دیابت در دوران باروری قدمی در مسیر حفظ قند خون در حد نرمال است. یکی از راه‌حل‌های درمان دیابت بارداری داشتن برنامه غذایی متناسب است. برای داشتن برنامه غذایی مناسب با متخصص تغذیه و یا پزشک دیابت خود مشورت کنید. داشتن یک برنامه غذایی صحیح می‌تواند قند خون شمارا در حد نرمال کنترل کند. این برنامه غذایی به شما کمک می‌کند که چه موقع و به چه میزان مواد غذایی را در هر وعده مصرف کنید. انتخاب زمان و مقدار بسیار مهم است. بنابراین برای کنترل قند خون به شما توصیه می‌شود:
- مصرف شیرینی را محدود کنید.
- میزان غذای خود در سه وعده اصلی را کم کنید و یک تا سه میان وعده غذایی در روز را در برنامه‌تان داشته باشید.
- فیبرهای غذایی مانند میوه، سبزی، حبوبات، غلات و نان را به وعده‌های غذایی‌تان اضافه کنید.
تأثیر ورزش در دیابت بارداری
ورزش هم مانند برنامه غذایی راه‌حل بسیار مؤثر و مطلوب است. در بین ورزش‌هایی که وجود دارد، ورزش‌هایی مانند:
- شنا
- پیاده‌روی
به کنترل قند خون شما کمک بسیاری می‌کنند. برای اطلاعات کسب بیشتر از پزشک خود بخواهید که بهترین نوع ورزشی را که برای کنترل دیابت بارداری مناسب است به شما معرفی کند. چنانچه در حال حاضر ورزش می‌کنید، بپرسید چه ورزش‌های دیگری را نیز می‌توانید انجام دهید.
مدیریت قند خون
ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که یک دستگاه اندازه‌گیری قند خون تهیه کنید تا بتوانید به‌وسیله آن دیابت خود را به بهترین نحو کنترل کنید. نکاتی که به‌منظور استفاده از دستگاه لازم است بدانید، عبارت‌اند از:
- نحوه استفاده از دستگاه
- چگونگی خون‌گیری از سرانگشتان
- مقادیرِ کنترلیِ هدف
- زمان اندازه‌گیری قند خون
نتیجه‌گیری
در پایان لازم است به چند نکته توجه کنید، برای داشتن زایمانی خوب و نوزادی سالم:
- حتماً با پزشک خود همکاری کنید.
- همواره به یاد داشته باشید که احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در شما و جنینتان، برای سال‌های آینده تا پایان عمر، درصد بالایی خواهد داشت.
- نکته مثبت اینکه، دیابت حاملگی به‌احتمال‌قوی می‌تواند بعد از زایمان از بین برود.
