در دنيا ۱۲۰ ميليون نفر و در ايران بيش از يك ميليون نفر به تنبلي چشم مبتلا هستند. اين بيماري در صورتي كه قبل از ۵ سالگي تشخيص داده شده و درمان شود، كاملاً بهبود مي‌يابد اما عدم تشخيص و درمان به موقع آن، مي‌تواند منجر به ضعف شديد يك يا هر دو چشم و حتي نابينايي گردد. از همين رو سازمان بهزيستي كشور به ياري مهد كودك‌هاي سراسر كشور از سال ۷۸ طرح پيشگيري از تنبلي چشم را به اجرا در آورده است.وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با اطلاع از آمار گسترده تعداد افراد مبتلا به بيماري تنبلي چشم، طرح پيشگيري از اين بيماري را ارائه داد. به عبارت ديگر پايه هر طرح، تحقيق و پژوهش پزشكي؛ اطلاعات و آمار بهداشتي ـ درماني است. به همين دليل امروزه در كشورهاي پيشرفته و در حال رشد دنيا براي جمع‌آوري علمي داده‌هاي بهداشتي ـ درماني، پردازش يا پروردن اين داده‌ها و سازماندهي، توزيع و حفاظت از آنها، رشته مديريت اطلاعات بهداشتي ـ درماني مطرح شده است. رشته‌اي كه فارغ‌التحصيلان آن به عنوان بازوهايي توانمند، ناب‌ترين اطلاعات را در اختيار سياستگذاران و برنامه‌ريزان نظام بهداشتي ـ‌ درماني يك كشور قرار مي‌دهند.اين رشته در دانشگاه‌ها و مركز آموزش عالي كشور ما به نام رشته مدارك پزشكي در مقطع كارداني دانشجو مي‌پذيرد و فارغ‌التحصيلان آن مي‌توانند به طور ناپيوسته تا مقطع دكترا نيز ادامه تحصيل دهند.رشته‌ مدارك‌ پزشكي‌ رشته‌اي‌ علمي‌ ـ اطلاعاتي‌ است‌ و قلمرو بحث‌ آن‌ اطلاعات‌ بهداشتي‌ ـ درماني‌ مي‌باشد و متخصصان‌ آن‌ نيز مديران‌ اطلاعات‌ بهداشتي‌ ـ درماني‌ كشور هستند؛ يعني‌ يك‌ دانشجوي‌ مدارك‌ پزشكي‌ با مطالعه‌ دروسي‌ مانند طبقه‌بندي‌ يا كُدگذاري‌ بين‌المللي‌ بيماري‌ها، بايگاني‌ مدارك‌ پزشكي‌، كليات‌ پزشكي‌، آشنايي‌ با اصطلاحات‌ پزشكي‌، آمار و كامپيوتر، خود را آماده‌ مي‌كند تا اطلاعات‌ بهداشتي‌ ـ درماني‌ را به خوبي‌ تجزيه‌ و تحليل‌ كرده‌ و سپس‌ براي‌ برنامه‌ريزي‌هاي‌ نظام‌ بهداشتي‌ ـ درماني‌ در اختيار مدير يك‌ بيمارستان‌ يا مديران‌ كلان‌ كشور قرار دهد.

توانايي‌هاي‌ لازم :
آمار به ويژه‌ آمار حياتي‌ در رشته‌ مدارك‌ پزشكي‌ از اهميت‌ بسياري‌ برخوردار است‌. به‌ همين‌ دليل‌ دانشجوي‌ مدارك‌ پزشكي‌ بايد در درس‌ رياضي‌ و آمار قوي‌ بوده‌ و همچنين‌ به‌ زبان‌ انگليسي‌ مسلط‌ باشد.در ضمن‌ دانشجو بايد به‌ زيست‌شناسي‌ علاقه‌مند باشد چون‌ در نهايت‌ پرونده‌هاي‌ بيماران‌ را كه‌ در آنها اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ نوع‌ بيماري‌ و نحوه‌ درمان‌ يا پيشرفت‌ بيماري‌ درج‌ شده‌ است‌، تجزيه‌ و تحليل‌ مي‌كند.

موقعيت‌هاي‌ شغلي‌ و بازار كار در ايران :
در هر بيمارستان‌ يا مركز خدماتي‌ ـ درماني،‌ بخشي‌ به‌ نام‌ بخش‌ مدارك‌ پزشكي‌ وجود دارد كه‌ داراي‌ ۴ واحد آمار بيمارستاني‌، پذيرش‌، بايگاني‌ مدارك‌ پزشكي‌ و واحد كُدگذاري‌ بيماري‌ها است‌ و مسؤول‌ اين‌ بخش‌ و كاركنان‌ آن‌ بايد فارغ‌التحصيل‌ رشته‌ مدارك‌ پزشكي‌ باشند.فارغ‌التحصيلان‌ مدارك‌ پزشكي‌ در مقطع‌ كارداني‌ فعاليت‌هاي‌ مربوط‌ به‌ واحدهاي‌ پذيرش‌، آمار، كدگذاري‌ و ذخيره‌ و بازيابي‌ پرونده‌هاي‌ پزشكي‌ بيمارستان‌ را انجام‌ مي‌دهند و كارشناسان‌ اين‌ رشته‌ نيز مديريت‌ هريك‌ از واحدهاي‌ ياد شده‌ يا مديريت‌ بخش‌ مدارك‌ پزشكي‌ بيمارستان‌ها و مراكز بهداشتي‌ ـ درماني‌ را برعهده‌ مي‌گيرند.

درس‌هاي‌ اين‌ رشته‌ در طول‌ تحصيل :
دروس‌ پايه‌:
بهداشت‌ محيط‌ بيمارستان‌، فيزيولوژي‌، آشنايي‌ با باكتري‌، ويروس‌، قارچ‌ و انگل‌، اخلاق‌ و مقررات‌ حرفه‌اي‌، روانشناسي‌ مقدماتي‌ و روابط‌ انساني‌، رياضيات‌ پايه‌، آناتومي‌.
دروس‌ اصلي‌:
كليات‌ پزشكي‌، اصطلاحات‌ پزشكي‌، زبان‌ اختصاصي‌، اصول‌ مديريت‌ بيمارستاني‌، مددكاري‌ اجتماعي‌، كامپيوتر و كاربرد آن‌، ماشين‌نويسي‌ عملي‌ و نظري‌.
دروس‌ تخصصي‌:
كُدگذاري‌ بيماري‌ها، مدارك‌ پزشكي‌، آمار حياتي‌ مقدماتي‌، شاخص‌هاي‌ بهداشتي‌ و آمار بيمارستاني‌، اصول‌ و روش‌هاي‌ بايگاني‌، بايگاني‌ پزشكي‌، كارآموزي‌ در عرصه‌.

آموزش كارشناسي ارشد (ناپيوسته) مدارك پزشكي به دوره اي اطلاق مي‌شود كه تحصيلات بالاتر از كارشناسي را در بر گيرد و اولين مقطع پس از كارشناسي است، هدف از ايجاد آن تربيت افراد لايق و متبحر مي‌باشد بطوريكه بر علم مدارك پزشكي در سطح استاندارد موجود در دنيا وقوف كامل داشته و نيز با علم مديريت آموزشي بالاخص برنامه ريزي آموزشي و روش تدريس آشنائي كامل داشته تا بتواند بطور مفيد تدريس اين رشته را در سطح كارداني و كارشناسي بعهده گرفته و نيز مديريت اين برنامه آموزشي را در دانشگاههاي مختلف عهده دار شده و برنامه ريزي آموزشي در اين رشته را انجام داده بالاخص كمبودهاي موجود اعضاء هيئت عملي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي را جبران نمايند.

۲- طول دوره و شكل نظام:

براساس آئين نامه آموزشي دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته) مصوب شورايعالي برنامه ريزي حداقل طول دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته) رشته آموزش مدارك پزشكي ۲ سال و حداكثر مجاز طول تحصيلات اين دوره براي دانشجويان تمام وقت ۳ سال و براي دانشجويان نيمه وقت برابر مصوبات شورايعالي برنامه ريزي مي‌باشد.

تذكر ۱: داوطلباني كه در اين مقطع پذيرفته شده‌اند بايستي معلومات زبان انگليسي آنها در حد استفاده از متون خارجي باشد در غير اينصورت تعداد موردنياز واحد زبان انگليسي را با نظر گروه زبان دانشكده بعنوان پيش نياز بايستي بگذرانند.

تذكر ۲: بديهي است چنانچه دانشجو نياز به گذراندن برخي دروس پيشنياز داشته باشد در خلال اين دوره آن دروس را مي‌گذراند و مسلماً حداكثر طول مجاز تحصيل براي چنين دانشجوياني به نسبت واحدهاي پيشنياز گذرانده شده افزايش مي‌يابد.

۳- واحدهاي درسي:

تعداد كل واحدهاي درسي اين دوره ۳۲ واحد مي‌باشد.

تعداد واحدهاي درسي شامل:

الف – دروس اصلي                    ۱۲ واحد

ب – دروس اختصاصي   ۱۶ واحد

ج – پايان نامه                            ۴ واحد

۴- نقش و توانائي

فارغ التحصيلان اين دوره قادر خواهند بود كه مديريت گروه آموزشي مدارك پزشكي را در دانشگاههاي علوم پزشكي و تدريس دروس اختصاصي دوره كارداني و كارشناسي – مدارك پزشكي را به عهده بگيرند و در برنامه ريزي آموزشي و پژوهشي اين رشته بطور فعال شركت جويند. علاوه بر اين فارغ التحصيلان قادرند كه مديريت بخش مدارك پزشكي مراكز بهداشتي، درماني و آموزشي را عهده دار بوده و در ارزشيابي عملكرد بخشهاي مزبور شركت فعال داشته باشند.

۵- ضرورت و اهميت:

مدارك پزشكي يكي از منابعي است كه در درمان بيماران تحقيقات پزشكي برنامه ريزي در سطح كشور و نيز آموزش دانشجويان رشته پزشكي و علوم وابسته نقش اساسي دارد. امروزه بيشتر نشريات پزشكي معتبر دنيا حاوي مقالات و گزارشهائي هستند كه با استفاده از مدارك پزشكي تهيه شده است. اصولاً آموزش پزشكي بدون داشتن يك سيستم مناسب مدارك پزشكي امكان پذير نيست، بنابراين تربيت كاركنان بخش مدارك پزشكي به شكلي كه بتوانند آن بخش را به طريقي اداره كنند كه اطلاعات توليد شده بوسيله بيمار و كادر پزشكي و پيراپزشكي بيمارستان را بطور صحيح ذخيره و بازيابي نموده و در امر درمان، پژوهشهاي پزشكي، برنامه ريزي و آموزش دانشجويان رشته پزشكي و علوم وابسته مشاركت نموده و يا استفاده از تكنولوژي جديد جهت سرعت و دقت بخشيدن به عمليات مربوطه شركت نمايند كاملاً ضروري مي‌باشد، تربيت كاركناني كه بتوانند شرايط بالا را بوجود آورند احتياج به داشتن مدرساني لايق و متعهد دارد كه با علم مدارك پزشكي در سطح استانداردهاي موجود در دنيا كاملاً آشنا بوده و بتوانند دانش خود را بوسيله تدريس به دانشجويان مقاطع كارداني و كارشناسي منتقل نمايند. لذا تأسيس دوره آموزش مدارك پزشكي كاملاً ضرورت دارد.

۶- شرايط ورود:

داوطلبين علاوه بر دارا بودن شرايط عمومي گزينش دوره كارشناسي ارشد مصوب شورايعالي برنامه ريزي بايستي منحصراً داراي دانشنامه كارشناسي مدارك پزشكي از يكي از دانشگاههاي علوم پزشكي در ايران و يا ساير كشورهايي كه به تائيد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي رسيده باشد.

برنامه دوره كارشناسي ارشد (ناپيوسته)

الف) دروس اصلي – دوره كارشناسي ارشد آموزشي مدارك پزشكي

كد درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پيش نياز
			نظري	عملي	جمع
۰۱	مديريت و برنامه ريزي آموزشي	۲	۳۴	–	۳۴
۰۲	آمار حياتي ۱	۳	۳۴	۳۴	۶۸	آمار حياتي مقدماتي ۲
۰۳	روشهاي ارزيابي آموزشي	۲	۳۴	–	۳۴
۰۴	روشها و فنون تدريس	۲	۳۴	–	۳۴
۰۵	روش تحقيق در علوم بهداشتي	۳	۱۷	۶۸	۸۵
	جمع	۱۲	۱۵۳	۱۰۲	۲۵۵

ب: دروس تخصصي – دوره كارشناسي ارشد آموزش مدارك پزشكي

كد درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پيش نياز يا زمان ارائه درس
			نظري	عملي	جمع
۰۶	سيستمهاي نامگذاري و طبقه بندي بيماريها	۳	۵۱	–	۵۱
۰۷	مدارك پزشكي در دنيا و در ايران	۳	۵۱	–	۵۱
۰۸	مديريت مدارك پزشكي و ارتباط آن با بخشهاي ملحقه بيمارستان	۳	۵۱	–	۵۱
۰۹	كامپيوتر و تكنولوژي جديد در بخش مدارك پزشكي	۳	۵۱	–	۵۱
۱۰	ارزيابي مراقبتهاي پزشكي	۲	۳۴	–	۳۴
۱۱	سمينار تحقيق	۲	۳۴	–	۳۴
۱۲	پايان نامه	۴	–	–	–	ترم آخر
	جمع	۲۰	۲۷۲	–	۲۷۲