باکتریوری آسمیتوماتیک را در دوران بارداری بیشتر بشناسیم
باکتریوری آسمیتوماتیک یا باکتری‌میزی به هرگونه کلونیزه شدن باکتری‌ها در دستگاه ادراری گفته می‌شود. این باکتری دارای دو نوع علامت‌دار و بدون علامت است.
- باکتریوری علامت‌دار به کلونیزه شدن باکتریال در ادرار که موجب علائم ادراری یا به‌عبارت‌دیگر علائم سیستمیک می‌گویند.
این نوع از باکتریوری، می‌تواند در دستگاه ادراری فوقانی رخ دهد. به‌عبارتی‌دیگر می‌تواند موجب پیلونفریت (pyelonephritis) شود. همچنین ممکن است دستگاه ادراری تحتانی را درگیر کند. بااین‌وجود شخص به سیستیت (Cystitis) و یا اورتریت (urethritis) مبتلا می‌گردد.
- باکتریوری بدون علامت به کلونیزه شدن قابل‌توجه باکتریال در دستگاه ادراری تحتانی بدون ایجاد علائم گفته می‌شود.
لازم به ذکر است که ساده‌ترین روش تشخیص باکتریوری در ادرار، دیده شدن کلونی از یک نوع باکتری در کشت ادرار انجام‌شده، است. با توجه به این دو نوع باکتریوری، موردی که بسیار حائز اهمیت قرار می‌گیرد، نوع بدون علامت باکتریوری است. چراکه هیچ نشانه هشداردهنده‌ای به شخص نمی‌دهد. این مسئله در دوران بارداری نیز به‌مراتب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ضروری است که بانوان باردار به این مسئله توجه بسیاری داشته باشند.
باکتریوری بدون علامت در دوران باروری
باکتریوری آسمیتوماتیک بدون علامت، شایع‌ترین عفونت ادراری در دوران بارداری است. به همین خاطر برای پیشگیری و یا اقدامات درمانی، غربالگری روتین باکتریوری در اولین ویزیت پرناتال، پیشنهاد می‌شود. لازم به ذکر است غربالگری به روش کشت ادرار ممکن است، مقرون‌به‌صرفه نباشد. اما لازمه تشخیص این باکتریوری است. معمولاً در شرایط غیر بارداری عفونت باکتریوری بدون علامت، باعث بروز مشکل نمی‌شود و خودبه‌خود از بین می‌رود و نیازی به درمان نخواهد داشت. اما در دوران بارداری در صورت عدم درمان باکتریوری بدون علامت، احتمال عفونت کلیه به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. به همین خاطر منجر به زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود ادرار در دوران بارداری به‌طور مرتب موردبررسی و آزمایش قرار گیرد.
آزمایش کشت ادرار
این آزمایش یکی از آزمایش‌های مهم در دوران باروری برای مادر و جنین است. بنابراین احتمالاً در طول نه ماه بارداری حداقل سه بار این آزمایش برای مادر، تجویز خواهد شد. علت تجویز چنین بررسی‌هایی این است که شاید عفونتی در بدن شما وجود داشته باشد اما هنوز هیچ نشانه یا علامتی از آن مشاهده نکرده باشید.
درمان و عدم درمان باکتریوری
همان‌طور که بیان شد، درمان عفونت‌های باکتریوری آسمیتوماتیک در بانوان باردار بسیار مهم است. بنابراین در صورت عدم درمان، بیش از ۴۰ درصد مادران باردار به عفونت کلیه مبتلا می‌شوند. بااین‌حال اگر درمان صحیح و به‌موقع اتفاق بیفتد، این احتمال به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد و به ۱ تا ۴ درصد می‌رسد. در صورت وجود علائم یا عدم وجود علائم، پزشک متخصص در اولین معاینه بارداری برای تشخیص وجود باکتری در مجاری ادرار، آزمایش ادرار توصیه می‌کند. در صورت عدم وجود باکتری در کشت ادرار احتمال ابتلا به عفونت مجاری ادرار در ماه‌های بعد کاهش می‌یابد. اما در صورت مثبت بودن جواب کشت ادرار پزشک، درمان باکتریوری بدون علامت در بارداری را به کمک تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی مجاز در دوران باروری آغاز می‌کند. بنابراین برای از بین رفتن کامل عفونت، مادر آنتی‌بیوتیک تجویزشده را به‌طور کامل و در دوره مشخص (معمولاً یک هفته) مصرف می‌کند.
- پس از درمان اولیه باکتریوری آسمیتوماتیک بدون علامت در بارداری، پزشک جهت اطمینان از درمان کامل عفونت، انجام مجدد آزمایش ادرار را توصیه می‌کند (در صورت از بین نرفتن عفونت، پزشک آنتی‌بیوتیک دیگری برای درمان تجویز می‌کند).
به‌طورکلی، برای اطمینان از عدم ابتلا به نوع دیگر عفونت، باید کشت ادرار در فواصل منظم در دوران بارداری انجام شود. اگر بازهم وجود باکتری در ادرار تائید شد باید دوباره تحت درمان قرار بگیرید به این معنا که باید تا پایان دوران بارداری مقدار کمی آنتی‌بیوتیک به‌طور مرتب زیر نظر پزشک مصرف کند. با این کار از ابتلا به نوع دیگری از جلوگیری می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها
عفونت‌های باکتریایی معمولاً با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. بااین‌حال، افراد غیر باردار مبتلابه باکتریوری بدون علامت به‌طورکلی نیازی به درمان ندارند. این امر به این دلیل است که هیچ عارضه‌ای وجود ندارد و باکتری‌ها ممکن است باگذشت زمان به‌طور خودبه‌خود پاک شوند.
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها همچنین می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌ها در بدن شمارا مختل کند. علاوه بر این، تجویز بیش‌ازحد آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند ظهور سویه‌های باکتریایی مقاوم به آنتی‌بیوتیک را تقویت کند.
عوامل خطرساز در باکتریوری
ازآن‌جهت که باکتریوری آسمیتوماتیک بدون علامت علائم ایجاد نمی‌کند. مهم است بدانید چه چیزی خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
- بارداری
- دیابت
- افزایش سن
- اختلالات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند HIV، ایدز و برخی سرطان‌ها
- مصرف داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند.
- پروسیجرهایی (جراحی‌های کوچک) که بر مجاری ادراری تأثیر می‌گذارند، مانند پیوند کلیه، انسداد مجاری ادراری، از دست دادن کنترل مثانه، وجود سوند ادرار و آسیب نخاعی.
به خاطر داشته باشید، اگر هر یک از این نگرانی‌ها یا شرایط پزشکی را دارید یا ممکن است به وجود بیاید. این احتمال وجود دارد که در معرض باکتریوری مجانبی بدون علامت باشید.
نتیجه‌گیری
به‌عنوان سخن پایانی باید گفت باکتریوری از نوع بدون علامت، معمولاً در اکثر افراد یک بیماری خوش‌خیم است. بااین‌حال، به یاد داشته باشید، این مسئله در صورت عدم پیگیری در زنان باردار، ممکن است برای مادر و جنین خطرساز باشد.
